Wil jij meedenken over hoe het lerarentekort aangepakt kan worden? Of gezamenlijk aan de slag om kennis te ontwikkelen om het taalonderwijs effectief te verbeteren? Binnen het programma Ontwikkelkracht, organiseert Education Lab twee co-creatie labs: het LeraarLab en het TaalLab. Deze labs dragen bij aan kenniscreatie rond grote uitdagingen in ons onderwijs, door analyse en de ontwikkeling van kansrijke en bewezen interventies. De labs werken vraag gestuurd en in co-creatie met leraren, docenten, schoolleiders én onderzoekers. Binnen TaalLab ligt de focus op de verbetering van het taalonderwijs, en binnen LeraarLab op het aantrekken, professionaliseren en behouden van leraren.
De labs voor co-creërende scholen
Met een co-creërende school gaan we eerst, aan de hand van het zelfontwikkelde 5D-model, een probleem uitdiepen om gezamenlijk een kansrijke aanpak te ontwikkelen. Die interventie gaan we vervolgens weer verder onderzoeken en door ontwikkelen samen met andere scholen in een deelnemend traject (verwijzing deelnemende scholen). Dit is een intensief traject waarin meerdere teamleden een actieve rol spelen.
Wat levert het ons als school op?
In het huidige onderwijsveld en wetenschappelijke landschap is de kloof tussen onderzoek en praktijk vaak aardig groot. Door aan de slag te gaan in co-creatie komen deze werelden dichterbij elkaar en proberen wij de kloof te verkleinen. Dit doen we in de Labs door samen te werken, streven we naar het doorbreken van traditionele barrières en het bevorderen van een rijke uitwisseling van kennis. Het is een antwoord op de behoefte om onderwijsinterventies meer naar boven te laten komen in de dagelijkse praktijken van de klas en wordt versterkt door empirisch onderzoek.
Kortom, we streven naar:
- Het verhogen van de onderwijskwaliteit door onderzoek en praktijk te verenigen in het creëren van oplossingen en in dit proces van elkaar te laten leren.
- Het stimuleren van professionele ontwikkeling van leraren door hun actieve deelname aan onderzoek.
Het versterken van de onderzoekscapaciteit binnen scholen, waardoor een cultuur van continue verbetering ontstaat.
Wanneer is het interessant om deel te nemen als school?
Scholen die op een evidence-informed manier aan de slag wilt met onderwijsverbetering op het gebied van taalachterstand of lerarentekort is van harte welkom om deel te nemen binnen onze labs. Heb je als schoolteam expertise op het onderwerp van de co-creatielabs en ben je bereid deze kennis verder uit te breiden door samen te werken met wetenschappers en deskundige leraren van andere scholen? Dan kun je deelnemen als co-creërende school. Je speelt een actieve rol bij het ontwikkelen van effectieve aanpakken. Je werkt nauw samen met onderzoekers en andere deskundigen om uitdagingen te identificeren en oplossingen te ontwerpen. Het is belangrijk dat jij en een aantal collega’s tijd krijgen om deel te nemen aan het co-creatielab en dat de schoolleider de deelname ondersteunt en verbindt met het schoolbeleid. Je implementeert uiteindelijk de interventie in pilotvorm op je eigen school en neemt actief deel aan de monitoring en evaluatie van de implementatie. De kennis over de ontwikkelde effectieve aanpakken deel je uiteindelijk met andere scholen.
Wat wordt er verwacht van ons als school?
Een co-creërende school is een school waar leraren expertise hebben op het onderwerp van de co-creatielabs. En bereid zijn deze kennis verder uit te breiden door samen te werken met wetenschappers en deskundige leraren van andere scholen. De deskundige leraren van de deelnemende scholen spelen een actieve rol bij het ontwikkelen van effectieve aanpakken voor hun vakgebied.
Dit betekent concreet dat een co-creërende school:
- Ervoor zorgt dat leraren de tijd krijgen om deel te nemen aan het co-creatielab.
- De schoolleider de deelname ondersteunt en verbindt met het schoolbeleid.
- De ontwikkelde interventie in pilotvorm implementeert op de eigen school.
- Actief deelneemt aan de monitoring en evaluatie van de implementatie.
- De kennis over de ontwikkelde effectieve aanpakken deelt met andere scholen.
Waarop is de werkwijze gebaseerd?
In de Labs werken we aan de hand van een wetenschappelijke innovatie-aanpak: het 5D-model voor duurzame effectieve verbetering en innovatie van onderwijs (Cornelisz & Van Klaveren). Dit model vertegenwoordigt een co-creatieve werkwijze met vijf fasen om te komen tot duurzame onderwijsverbetering.
In de verschillende deelprojecten doorlopen we steeds de vijf fases van het 5D model:
- Detect: Welk probleem of uitdaging wordt aantoonbaar gesignaleerd?
- Diagnose: Wie ervaart dit probleem, en met welke oorzaak/oorzaken?
- Design: Welke (beleids-)interventie wordt ontwikkeld, en voor wie?
- Determine: Heeft de (beleids-)interventie gewerkt, en voor wie?
- Decide: Waarom heeft de beoogde oplossing wel/niet gewerkt, en hoe nu verder?
Door bij ieder project te werken met het 5D-model werken we gestructureerd, zorgen we voor een gedegen probleemanalyse en wegen we bewust verschillende alternatieven af voordat een keuze wordt gemaakt. Het model is cyclisch, dit houdt in dat wanneer duidelijk wordt dat het probleem nog niet (adequaat) is opgelost de stappen worden herhaald net zo lang tot het probleem is opgelost.
Wat is de maatschappelijke meerwaarde?
De missie van TaalLab is het creëren van een platform voor duurzame innovatie en verbetering van taalonderwijs. Er is veel wetenschappelijke kennis die momenteel onvoldoende benut wordt in de praktijk. Tegelijkertijd zijn er diverse aanpakken die worden ingezet in de praktijk waarvan de effectiviteit onbekend is. De focus ligt daarom op het dichter bij elkaar brengen van praktijk en wetenschap, om zo effectievere aanpakken te ontwikkelen voor leerlingen. De inbreng van alle betrokkenen (leraren, ib'ers, schoolleiders, beleidsmakers en wetenschappers) is cruciaal in dit proces.
Het doel van het LeraarLab is het creëren van kennis over het aantrekken, professionaliseren en behouden van goede leraren en schoolleiders. In het LeraarLab wordt onderzoek gedaan naar de knelpunten, worden effectieve interventies ontworpen, starten scholen met pilots vol kansrijke interventies en vindt evaluatie en effectmeting van deze interventies plaats.
Naast het ontwikkelen van effectieve aanpakken, streeft het LeraarLab ernaar bij te dragen aan de ontwikkeling van evidence informed werken in de klas. Daarnaast faciliteert en organiseert het een groeiende beweging van scholen en experts, die evidence informed bezig zijn met professionalisering van leraren en het tegengaan van het lerarentekort. Ook ondersteunt het LeraarLab het onderwijsveld door in co-creatie materialen voor scholen, beleidsmakers en lerarenopleiders te ontwikkelen, zoals praktijkkaarten, toolkits en andere materialen.
Subsidievoorwaarden
Er is subsidie beschikbaar om deel te nemen als co-creërende school binnen de pijler Co-creatielabs van Ontwikkelkracht. Hieronder vind je een selectie van de subsidievoorwaarden uit de subsidieregeling voor schooljaar 2024-2025.
Gesprekken
Voorafgaand aan de subsidieaanvraag voer je een verkennend gesprek met het programmabureau van Ontwikkelkracht. Dit is een belangrijke voorwaarde om subsidie aan te vragen. Als de school in schooljaar 2023-2024 al deelneemt als co-creërende school, dan volstaat een evaluatiegesprek met Education Lab Netherlands. Een verslag van dit gesprek wordt opgenomen bij de subsidieaanvraag.
Inzet onderwijsprofessionals
- Per school nemen minimaal twee personen deel.
- De totale inzet van medewerkers bedraagt minimaal 1 fte voor schooljaar 2024-2025 per school of samenwerkingsverband.
- De school werkt mee aan de monitoring van de implementatie van de aanpak en het in kaart brengen van de effecten.
- De school draagt er zorg voor dat een leraar of intern procesbegeleider de implementatie van de aanpak uit het co-creatielab begeleidt.
- De school deelt actief zijn kennis met andere scholen.
Subsidiebedrag
Je ontvangt begeleiding en een vast subsidiebedrag als tegemoetkoming voor de geïnvesteerde uren van de medewerkers. Het subsidiebedrag voor schooljaar 2024-2025 bedraagt € 83.329 per school in het primair of voortgezet onderwijs.
Activiteitenplan
Bij de aanvraag van de subsidie is de onderbouwing in de vorm van een activiteitenplan een belangrijke vereiste. Hierin moet ten minste opgenomen zijn:
- Een onderbouwing waaruit blijkt dat de school beschikt over expertise op het thema van het co-creatielab.
- Een onderbouwing waaruit blijkt dat de school reeds succesvol werkt met evidence-informed aanpakken op het thema van het co-creatielab.
- Een onderbouwing waaruit blijkt dat de school in staat is de pilotversie van een aanpak uit het co-creatielab te implementeren en mee te werken aan monitoring en evaluatie.
- Een uiteenzetting die inzicht geeft op welke manier het onderwijspersoneel, de schoolleiding en het schoolbestuur betrokken is en welke rol ze hebben en op welke manier de schoolleiding en het schoolbestuur zich committeren aan het traject.
- Een onderbouwing waaruit blijkt dat de school bereid is om samen te werken met andere scholen en onderzoekers in het desbetreffende co-creatielab.
- Een onderbouwing waaruit blijkt dat de school aantoonbare ervaring heeft met samenwerking met wetenschappelijke onderzoekers.
Uitsluiting
- De school kan geen subsidie aanvragen als de school al subsidie ontvangt voor het traject Groeikracht of De Transformatieve School binnen de pijler Onderzoeks- en verbetercultuur van Ontwikkelkracht.
- Een school kan niet deelnemen als de kwaliteit van het onderwijs door de Inspectie van het Onderwijs het oordeel zeer zwak of onvoldoende heeft ontvangen.
Samenwerking
Subsidie aanvragen om deel te nemen als een co-creërende school aan een van de co-creatielabs kan ook door een samenwerking. Een samenwerking bestaat uit maximaal vijf vestigingen en hiervoor dient een samenwerkingsovereenkomst opgesteld te worden. De penvoerder treedt op namens de samenwerking en is verantwoordelijk voor de aanvraag en verantwoording van de subsidie. Op de penvoerder rusten ook alle verplichtingen die aan de subsidie zijn verbonden.