Het programma van De Transformatieve School binnen Ontwikkelkracht is bedoeld voor leraren en schoolleiders en gericht op het versterken van het geloof in eigen kunnen van álle leerlingen. Dit doen ze door in te zetten op een effectieve verbetercultuur gericht op didactische en pedagogische kwaliteit, maar ook op schoolleiderschap. Het programma combineert professionalisering in de klas tijdens lesbezoeken en cultuurverandering tijdens collectieve sessies binnen het professionele team. De trainers en coaches binnen het programma zijn zelf ook leraar of schoolleider.
De Transformatieve School is sinds 2012 een professionalisering- en cultuurveranderingsprogramma binnen schoolculturen waarbinnen professionele teams prioriteit hebben willen geven aan de gelijktijdigheid van gelijke kansen en de onderwijskwaliteit. Binnen deze contexten is vaak sprake van een intensieve pedagogisch-didactische opdracht en soms ook een gevoel van professionele eenzaamheid en een verminderd geloof in eigen kunnen van de leraar (teacher self efficacy). Het programma is effectief gebleken in het versterken van deze teacher self efficacy en de teacher collective efficacy - het gemeenschappelijk geloof in eigen kunnen van het professionele team om als collectief effectief pedagogisch-didactisch te handelen - in dergelijke schoolculturen.
Hoe kan je deelnemen?
Het programma is toegankelijk voor alle scholen, en ook geschikt voor alle onderwijsniveaus. Als school committeer je je volledig aan alle dimensies van het programma, namelijk het gedachtegoed, de professionaliseringsactiviteiten, de planning en organisatie ervan, de dataverzameling en het onderzoeksprogramma, en de kennisdeling binnen en buiten de school.
De werkwijze
De interventielogica geschiedt langs drie lijnen:
Pedagogisch-didactische lijn: Transformatief Handelen in de klas
Professionalisering op het pedagogisch-didactisch handelen in de klas op de bouwstenen uit het Model van Transformatief Handelen, middels evidence-informed inzichten uit het grootschalige en langdurige onderzoeksprogramma De Transformatieve School.
Cultuurlijn: Ontwikkelgroep van cultuurdragers
Gezamenlijke ontwikkeling van cultuurproducten door de ontwikkelgroep, zoals een gemeenschappelijk normatief kader en activiteiten om de sense of belonging van alle leerlingen te versterken op school. Deze ontwikkelgroep wordt samengesteld uit alle segmenten van het professionele team en ontwikkelt vanuit het gedachtegoed inzichten en concrete oplossingen die binnen en buiten de lessen, schoolbreed en collectief toegepast worden, en ten slotte gericht zijn op de borging van het gedachtegoed.
Leiderschapslijn: Transformatief Leiderschap
Verdieping van inzichten omtrent de productieve interventies die vanuit de schoolleiding gepleegd kunnen worden teneinde de verbetercultuur en het gemeenschappelijk geloof in eigen kunnen van het professionele team te versterken, op basis van de specifieke dataverzameling en data-analyses op de eigen school (pedagogisch-didactische lijn en cultuurlijn) en de vergelijking met andere participerende scholen in het programma. Dat laatste vindt plaats op landelijke bijeenkomsten voor schoolleiders.
Concrete voorbeelden
Enkele concrete voorbeelden van thema's waar scholen mee aan de slag zijn gegaan:
- Cultuur van hoge verwachtingen
- Basisvaardigheden
- Onderwijskwaliteit en gelijke kansen
- Evidence-informed werken en datagedreven professionalisering van individuele docenten en docententeams
- Leiderschap en verbetercultuur
- Gemeenschappelijk normatief kader
- Sense of belonging
- Versterking Teacher Self efficacy en Collective Teacher efficacy
Subsidievoorwaarden
Er is subsidie beschikbaar om deel te nemen aan De Transformatieve School binnen de pijler Onderzoeks- en verbetercultuur van Ontwikkelkracht. Hieronder vind je een selectie van de subsidievoorwaarden uit de subsidieregeling voor schooljaar 2024-2025.
Gesprekken
Voorafgaand aan de subsidieaanvraag voer je een verkennend gesprek met het programmabureau van Ontwikkelkracht én een intakegesprek met De Transformatieve School. Deze gesprekken zijn een belangrijke voorwaarde om subsidie aan te vragen.
Inzet onderwijsprofessionals
- Per school nemen minimaal vijftien personen in het primair onderwijs of veertig onderwijsprofessionals in het voortgezet onderwijs per schooljaar deel.
- Als er op de school minder onderwijsprofessionals werken, dan dienen alle onderwijsprofessionals deel te nemen aan het traject, met uitzondering van onderwijsprofessionals die een aanstelling hebben van minder dan één dag per week.
- Werken er meer dan tachtig onderwijsprofessionals op een school in het voortgezet onderwijs? Dan mogen maximaal drie schoolteams van minimaal veertig medewerkers subsidie aanvragen voor het traject binnen een termijn van twee schooljaren.
- De school stelt interne procesbegeleiders aan die elk een lerarenteam begeleiden bij het traject.
- De gemiddelde inzet per medewerker bedraagt minimaal tien dagen voor het traject en één dag voor de bijeenkomst voor schooljaar 2024-2025. Dit komt neer op een gemiddelde tijdbesteding van twee uur per werkweek per medewerker, waarbij de tijdsinvestering van de interne procesbegeleiders substantieel hoger ligt dan de tijdsinvestering van leraren en de schoolleiding.
- De school deelt actief zijn kennis met andere scholen.
Subsidiebedrag
Je ontvangt begeleiding en een vast subsidiebedrag als tegemoetkoming voor de geïnvesteerde uren van de medewerkers. De subsidie voor schooljaar 2024-2025 bedraagt € 34.980 in het primair onderwijs en € 93.280 in het voortgezet onderwijs voor de activiteiten.
Activiteitenplan
Bij de aanvraag van de subsidie is de onderbouwing in de vorm van een activiteitenplan een belangrijke vereiste. Hierin moet ten minste opgenomen zijn:
- Een omschrijving van de vraag of doelstelling die de school heeft op het gebied van het versterken van de onderzoeks- en verbetercultuur.
- Een ontwikkeldoel gericht op leerwinst.
- Een uiteenzetting die inzicht geeft op welke manier het onderwijspersoneel, de schoolleiding en het schoolbestuur betrokken zijn en welke rol ze hebben.
- Een onderbouwing waaruit blijkt dat er voldoende draagvlak is op de school voor deelname aan het traject, en dat de onderwijsprofessionals, de schoolleiding en het schoolbestuur zich committeren aan het traject.
- Een onderbouwing waaruit blijkt dat voldoende tijd zal worden vrijgemaakt voor de leraren en schoolleiding op de school voor deelname aan het traject.
- Een uiteenzetting die inzicht geeft in de wijze waarop het traject op de school organisatorisch wordt vormgegeven.
Uitsluiting
- Je kunt niet tegelijkertijd deelnemen aan Groeikracht binnen Ontwikkelkracht of een onderzoeks- en verbetercultuurtraject buiten Ontwikkelkracht.
- Je kunt niet tegelijkertijd deelnemen aan het traject aspirant-expertschool of expertschool binnen de pijler Expertscholen Ontwikkelkracht.
- Je kunt niet tegelijkertijd deelnemen als co-creërende school binnen de pijler Co-creatielabs. Tegelijktijdig deelnemen als deelnemende school binnen de pijler Co-creatielabs kan wel.
Zelf aan de slag
Wil je je alvast verdiepen in het werken aan een onderzoeks- en verbetercultuur? Bekijk de leidraden Werken aan onderwijsverbetering op Onderwijskennis van NRO.
Werken aan onderwijsverbetering in het primair onderwijs
De richtlijn helpt basisscholen zich te ontwikkelen tot lerende organisaties. In een lerende organisatie verbeteren leraren en schoolleiders hun onderwijs op een onderbouwde en duurzame manier. Dit doen ze door bestaande kennis te onderzoeken, ervaringen te delen, van elkaar te leren en samen te werken.
Werken aan onderwijsverbetering in het voortgezet onderwijs
De richtlijn helpt middelbare scholen zich te ontwikkelen tot lerende organisaties. In een lerende organisatie verbeteren docenten, teamleiders en schoolleiders hun onderwijs op een onderbouwde en duurzame manier. Dit doen ze door bestaande kennis te onderzoeken, ervaringen te delen, van elkaar te leren en samen te werken.
Heb je een specifieke vraag en wil je weten wat er al over bekend is uit onderzoek? Stel je vraag aan de Kennisrotonde.
Praktijkervaringen
'Dit is het. Dit is precies wat we nodig hebben!'
Hanneke Schreuder over haar samenwerking met De Transformatieve School.
'We laten De Transformatieve School zeker niet los'
Floor de Hoogh, Janine Annichiarico en Michelle Stroomer over De Transformatieve School.
Ervaringen met het programma van Groeikracht
Groeikracht scholen vertellen over hun samenwerking met het programma.
Deelnemende scholen
Scholengemeenschap St Bonifatius College Lyceum Havo
Scholengemeenschap Haags Montessori Lyceum
Pieter Brueghelschool
De Burcht
Burgemeester De Vlugtschool
Lea Dasbergschool
Openbare Basisschool Kamperfoelie
Basisschool De Ploeg
Basisschool Dorp
Basisschool Wisperweide
De Gooische Montessorischool
Christelijke Basisschool De Wingerd
PCBO Het Kompas
icbs het Zaanplein
Christelijke Basisschool Kleurenpracht
CBS De Vrijenburg
Al Ikhlaas
Islamitische Basisschool El Kadisia
An Nasr
De Vierambacht
Gooise Scholenfederatie
Oosterlicht College PC SGM
Gooise Scholen Federatie Weesp, locatie de Brink
Baanderherencollege Vmbo
Stedelijk Dalton College Alkmaar
Scholengemeenschap Philips van Horne
Griendencollege voor VMBO
Munnikenheide College
College de Heemlanden School
Scholengroep Penta, locatie De Oude Maas
Forta PRO
Fioretti College voor Gymnasium Atheneum
Regionale Scholengemeenschap Goeree-Overflakkee
Scholengemeenschap ZAAM Oost
Gooise Scholenfederatie, locatie De Fontein
Scholengroep Krommenie, locatie Trias VMBO
Amadeus Lyceum voor Vwo Havo Mavo
Coornhertlyc Gem Scholengemeenschap Lyceum Havo Mavo
Comenius College Chr. SGM, locatie De Meerpaal
Hofstad VO, Hofstad Lyceum
NUOVO Scholen, VOLT! Toekomstmakers
Stanislascollege Delft
Gerrit Rietveld College
Regionale Scholengemeenschap Goeree-Overflakkee
Hofstad VO
Fioretti College
Scholengroep Penta, locatie Hoogvliet
Scholengemeenschap ZAAM Zuid
Jan Arentsz Christelijke Scholengemeenschap
Portus Scholengroep Farelcollege
Scholengemeenschap ZAAM Zuid
Onderwijsgroep Zuid-Hollandse Waarden, locatie Walburg Zwijndrecht
Rooms Katholiek Alfrink College Scholengemeenschap
De Viaan, school voor praktijkonderwijs
Johan de Witt Scholengr, locatie Maris Belgisch Park
Lentiz Geuzencollege
Hofstad VO, Heldring Business School
Scala College
Praktijkschool Westfriesland, locatie Hoorn
Olympuscollege PC RK SGM
Teylingen College
Scholengemeenschap ZAAM West
Openbaar Stedelijk College Eindhoven
Newmancollege Rooms Katholieke Scholengemeenschap
Stedelijk Gymnasium Breda
Scholengemeenschap Breda
VO Veghel, Fioretti College
Scholengemeenschap Breda, Katholiek Lyceum
Lingecollege
Avicenna College
Scheldemond College
NUOVO Scholen
Avicenna College Den Haag
Scholengemeenschap Breda, Katholiek Lyceum