Hanneke Schreuder, rector van het St. Bonifatiuscollege, ontvangt ons in Utrecht om te vertellen over hun samenwerking met De Transformatieve School tijdens het afgelopen schooljaar.
Zoals de stad divers is, is onze school dat ook.
St. Bonifatiuscollege
Het St. Bonifatiuscollege is de eerste gemengde katholieke, middelbare school in Nederland en bestaat al 102 jaar. Met ruim 1.600 leerlingen en 150 docenten is het, naast een grote school, ook een diverse school. “Zoals de stad divers is, is onze school dat ook. Geloof, cultuur, interesses, sociaal-economische status, we komen hier alles tegen”, legt Hanneke uit. Hanneke is al zes jaar rector op de school. “In de tijd dat ik hier werk, hebben we de school gerenoveerd en uitgebreid. Ook wilden we antwoord kunnen geven op de vraag: wat voor onderwijs willen we geven? We zijn toen van een volledig vast curriculum naar een gedeeltelijk vast curriculum met keuzemogelijkheden gegaan”, vertelt zij verder. De leerlingen kunnen, naast vaklessen, de keuze maken tussen vakondersteuning en vakverrijking. Daarnaast hebben alle leerlingen een coach die ze één keer in de drie weken zien.
“Van oudsher is dit een school met een meer eenvormige leerlingenpopulatie, maar we zijn veranderd in een school die een goede afspiegeling is van de stad. Dit brengt nieuwe uitdagingen met zich mee, waar wij onder andere antwoord in vonden bij De Transformatieve School”, legt Hanneke uit.
De Transformatieve School
St. Bonifatiuscollege maakt onderdeel uit van een scholengemeenschap. Onderwijssocioloog en programmaleider Iliass El Hadioui, verbonden aan de Erasmus Universiteit en de Vrije Universiteit, verzorgde een jaar voor de start van het programma een lezing. Hanneke kwam op deze manier in aanraking met De Transformatieve School. “Dit is het. Dit is precies wat we nodig hebben!” onderstreept Hanneke.
De Transformatieve School biedt docenten handvatten in het collectieve docentengedrag.
Een aantal jaar terug startte de school al met didactisch coachen om docenten te trainen om te werken vanuit hoge verwachtingen en positieve feedback te geven aan leerlingen. Dit is praktisch en op wetenschap gebaseerd. “De Transformatieve School is hier een passend vervolg op. Inhoudelijk sprak het verhaal van Iliass mij aan, omdat het ging over de gemeenschappelijke taal die hij baseert op wetenschap. Dat past bij ons op school. We hebben hoogopgeleide leraren en die brug tussen de praktijk en de wetenschap spreekt hen in het bijzonder aan. Ze verwachten een goed onderbouwd verhaal. Daarnaast vertaalt Iliass alles naar de praktijk van de docent. Hij schetst een heel bekend kader, waar leraren zich in kunnen herkennen. De Transformatieve School biedt docenten handvatten in het collectieve docentengedrag wat hen helpt bij het omgaan met de groeiende verschillen tussen leerlingen in de klaslokalen”, legt zij verder uit.
De Transformatieve School gaat uit van het gegeven dat leerlingen zich moeten verhouden tot verschillende sociale statusladders. Die van de sociale codes op school, maar ook die van de familie en de peergroup. Voor iedere leerling werkt dit anders, maar er bestaan dus ook grote verschillen in de stretch die leerlingen moeten maken om de ongeschreven codes van de uiteenlopende leefwerelden te snappen en daarin vertrouwd te raken. De Transformatieve School ziet dit proces van code-switchen niet als een probleem, maar begeleiding is daar wel bij geboden. “Voor de ene is het een grotere stap dan voor de ander, omdat sommige kinderen bijvoorbeeld meer rugdekking vanuit huis hebben. Daarom zeg ik altijd dat we het moeten hebben over eerlijke kansen en niet over gelijke kansen. De coaches die wij hebben op school helpen hier ook mee. Ze helpen de leerlingen met het maken van de juiste keuzes op het gebied van onderwijsresultaten en welbevinden. Als je je niet prettig, oké, of verbonden met de school voelt, dan gebeurt er ook iets met de onderwijsresultaten. Om deze wisselwerking zo goed mogelijk te krijgen en te houden, zijn we hier, in samenwerking met De Transformatieve School, veel mee bezig”, vertelt Hanneke.
Traject
In het begin van het traject met De Transformatieve School gaat het om het verzamelen van data. De school moet ontdekken waar ze staan en wat ze te doen staat. Een onderdeel daarvan zijn lesbezoeken waarin De Transformatieve School duo’s maakt van leraren die bepaalde dingen van elkaar kunnen leren. “Wij hebben stappen te maken in inclusieve didactiek en het spelaspect van doceren. We zitten hoog in de vaardigheden en mogen meer van elkaar leren”, vertelt Hanneke.
Mensen benadrukten hoe bevlogen ons team is.
Afgelopen februari kwam de school bijeen met andere scholen uit hun scholengroep. De ontwikkelgroep binnen de school presenteerde een toneelstuk over het traject van De Transformatieve School op hun school. “We kregen daar superleuke reacties op en mensen benadrukten hoe bevlogen ons team is. Hierdoor merkte ik dat het echt helpt als het ván docenten en voor docenten is, in plaats van simpelweg van bovenaf,” vertelt Hanneke met een brede glimlach.
“De ontwikkelgroep bestaat uit een fantastische club docenten die het voor elkaar doen en dat maakt het heel krachtig. De ontwikkelgroep presenteert binnenkort wat ze tot nu toe hebben bereikt en ontwikkeld. Daar gaat het ook over het normatief kader, wat accepteren we wel en niet, wat vinden we belangrijk, welke houding van leerlingen en docenten past bij ons? Uiteindelijk komt hier een handelingskader uit: zo doen wij dit met elkaar. Dan zijn we er natuurlijk nog niet, want hoe gaan we daar mee om, hoe borgen we het, hoe vertaalt het zich in gedrag?” legt zij verder uit.
Het vervolg
Op dit moment doet één derde voor de leraren al mee met het traject. Volgend jaar doen er hopelijk nog twee teams mee en kan de school ervoor zorgen dat het gedachtengoed van De Transformatieve School de hele school binnenkomt.
“Ik ben over het algemeen tevreden over het proces met De Transformatieve School. Het is een meerjarenplan en die tijd nemen we ook. Het zijn processen waarin mensen ander gedrag mogen laten zien, dus dat duurt wel even. Scholen die tegen uitdagingen aanlopen die te maken hebben met groeiende verschillen tussen leerlingen in klaslokalen, kan ik alleen maar aanbevelen om ook te bekijken wat De Transformatieve School voor jullie kan betekenen”, eindigt Hanneke haar verhaal.
Leer meer over De Transformatieve School.